Quan điểm về việc thực thi luật pháp của Abraham Lincoln (*)

Vào thời điểm này, Lincoln đã là một luật sư kỳ cựu, có năng lực và chuyên môn cao. Trong một loạt các ghi chép có vẻ như để chuẩn bị thuyết giảng cho những ai mong mỏi trở thành thành viên của luật sư đoàn, Lincoln nhìn nhận và đưa ra quan điểm sắc bén về khía cạnh đạo đức của luật sư, khiến chúng trở thành một khảo luận kinh điển về đề tài này.

Tôi không phải là một luật sư tài giỏi. Tư liệu tôi thu thập cho một bài diễn thuyết không chỉ đến từ những thành công khiêm tốn, mà còn từ các thất bại. Quy tắc hàng đầu đối với một luật sư, cũng như với những ngành nghề khác, là đức tính siêng năng. Đừng trì hoãn đến ngày mai nếu anh có thể hoàn thành hôm nay. Đừng bao giờ chậm trễ trả lời thư từ. Nếu đang làm một việc gì, trước khi kết thúc ngày làm việc, hãy nổ lực hết mình để hoàn thành nó.

Khi đệ đơn lên toà cho một vụ kiện thông luật, nếu đã có dữ liệu trong tay, hãy viết đơn khởi kiện ngay lập tức. Nếu vụ việc có liên quan đến một vấn đề pháp lý, hãy nghiên cứu tài liệu, ghi lại các căn cứ mà anh dùng để khởi kiện, đặt ở nơi mà anh chắc chắn sẽ tìm thấy khi cần. Bào chữa và biện hộ cũng vậy.

Trong những lĩnh vực không có khả năng đi đến kiện tụng như các trường hợp truy thu thông thường, tịch thu tài sản thế chấp, phân chia tài sản, hay những vụ tương tự, hãy kiểm tra tất cả giấy tờ xác nhận quyền sở hữu và ghi nhận lại, thậm chí hãy soạn thảo trước các lệnh và bản án. Hành động này đem đến các lợi ích: tránh bỏ sót và cẩu thả, tiết kiệm sức lực khi hoàn thành, hãy dành phần sức lực đó cho thời gian rảnh rỗi bên ngoài toà án, thay vì bận bịu bên trong toà án.

Hãy rèn luyện và trau dồi kỹ năng diễn thuyết ứng khẩu. Đó là con đường để một luật sư kết nối với công chúng. Dù anh có năng lực và trung thực đến đâu, người ta vẫn chần chừ không hợp tác nếu anh không có khả năng diễn thuyết. Dẫu vậy, các luật sư trẻ sẽ phạm phải sai lầm chết người nếu phụ thuộc quá nhiều vào khả năng diễn thuyết. Nếu ai đó vận dụng khả năng diễn thuyết xuất sắc của mình để thoát khỏi những giờ làm việc cực khổ khi hành nghề luật, vậy thì vụ kiện của anh ta được định sẵn là sẽ thất bại.

Hãy ngăn cản việc tố tụng không cần thiết. Hãy thuyết phục những người hàng xóm thoả hiệp khi có thể. Hãy chỉ cho họ thấy rằng, người chiến thắng trên danh nghĩa lại thường là kẻ mất mát thực sự, cả về chi phí cho luật sư lẫn lãng phí thời gian. Chỉ cần làm người hoà giải, một luật sư đã có cơ hội tuyệt vời để trở thành một công dân tốt. Ngoài kia không thiếu công ăn việc làm cho anh. Vì vậy, đừng bao giờ khiến người khác nảy sinh mong muốn kiện tụng. Chẳng ai tồi tệ hơn một người làm điều này. Còn ai xấu xa hơn người thường xuyên lục lọi giấy tờ đăng ký quyền sở hữu hòng tìm ra những sai sót, từ đó kích động xung đột và tư lợi? Ta cần hành nghề với tinh thần đạo đức để những kẻ xấu xa như vậy không thể tồn tại trong ngành.

Vấn đề chi phí danh cho luật sư khá quan trọng, không chỉ đơn thuần là chuyện trang trải cuộc sống. Nếu chi phí được thoả thuận hợp lý, cả luật sư và thân chủ đều sẽ được đối xử công bằng. Đừng bao giờ yêu cầu một khoản phí cắt cổ. Theo nguyên tắc chung, đừng bao giờ nhận trước toàn bộ khoản phí, chỉ nên nhận một khoản tạm ứng ít thôi. Vì khi được thanh toán trước toàn bộ, hẳn anh phải là thần thánh mới duy trì được hứng thú với vụ kiện. Và khi mất đi hứng thú ấy, gần như chắc chắn anh sẽ không siêng năng, cũng như không vận dụng hết kỹ năng để thực hiện nó. Hãy thoả thuận về một khoản phí cho luật sư và nhận một phần trả trước. Khi đó, anh sẽ thấy mình có mục đích để phấn đấu và chắc chắn sẽ làm việc một cách giỏi giang và trung thực.

Đừng bao giờ gửi bảng tổng hợp mọi chi phí phải trả cho luật sư, ít nhất là đừng làm thế trước khi thực hiện phần việc thoả thuận với thân chủ. Nếu không, hành động đó sẽ dẫn đến sự cẩu thả và không trung thực: sự cẩu thả vì anh đã mất hứng thú với vụ kiện và không trung thực khi anh từ chối hoàn phí cho khách hàng do không thực hiện được thoả thuận với khách hàng như giao ước.

Mọi người thường tin một cách mơ hồ rằng làm luật sư không nhất thiết phải trung thực. Tôi nói mơ hồ là bởi khi xem xét phong thái tự tin của các luật sư và sự tôn trọng mà chúng ta dành cho họ, thì có vẻ như không đúng khi giữ ấn tượng sâu sắc rằng đã là luật sư thì không trung thực. Tuy vậy, ấn tượng đó lại khá phổ biến, gần như mang tính đại chúng. Đừng để một thanh niên nào tin vào điều đó khi chọn nghề luật. Hãy quyết tâm luôn trung thực, còn nếu anh nhận thấy mình không thể làm một luật sư trung thực, hãy quyết tâm làm một người trung thực và đừng làm luật sư. Hãy chọn nghề khác, thay vì chọn một nghề mà anh bằng lòng trở thành kẻ giả dối ngay từ đầu.

-------------------------------

(*) R.B Bernstein: “Abraham Lincoln các tác phẩm và suy ngẫm” (Bản dịch của Bội Quỳnh – Thảo Trúc) NXB Mỹ Thuật, năm 2021.

Luật sư HỒ NGỌC DIỆP